مزایا و معایب قطعات پیش ساخته بتنی چیست؟

با انتخاب هر روش ساخت در زمینه بتن ریزی ساختمان، بلاشک مزایا و مشکلاتی بر سر راه شما وجود دارد که می تواند روند ساخت و ساز را آسان تر و یا پیچیده تر کند. می توان گفت اغلب مقالاتی که نوشته شده، در مورد مزایای قطعات بتنی پیش ساخته در آن صحبت شده و جای تیتر معایب قطعات بتنی پیش ساخته در آن خالی است. به هر رو، در این مقاله قصد داریم تا راجع به مزایا و معایب قطعات پیش ساخته بتنی و مقایسه این روش با روش ریخته گری در محل (یا همان ریخته گری درجا)، بپردازیم.

انواع مختلفی از محصولات بتنی پیش ساخته وجود دارد که مزایای مختلفی نیز در جهت برآورده سازی اهداف ساختاری را ارائه می دهد. بتن پیش ساخته می تواند برای ایجاد موانع کنار جاده، سازه های ساختمانی مانند دیوارها، سقف و ستون و طیف وسیعی از اشکال و اندازه بلوک ها استفاده شود. همانطور که در ادامه توضیح خواهیم داد، بتن پیش ساخته به طرق مختلف از روش ریخته گری در محل بهتر عمل می کند. بتن پیش ساخته تقریباً برای همه کاربردها نسبت به بتن ریخته ‌شده در محل کارآمد تر، بادوام ‌تر و با کیفیت ‌تر است.

برخی از مواردی که هنگام استفاده از بتن پیش ساخته باید بدانیم عبارتند از:

 مزایای بتن پیش ساخته

دلایل زیادی برای استفاده از محصولات بتنی پیش ساخته برای پروژه های ساختمانی، محوطه سازی و جاده سازی وجود دارد. برخی از مهم ترین مزایای آن عبارتند از:

• صرفه جویی در زمان

از آنجایی که قطعات مورد استفاده از قبل ساخته شده‌اند، هیچ زمانی برای شکل‌دهی، قالب‌بندی، ریختن یا پخت تلف نمی‌شود و بنابراین پروژه می تواند بلافاصله شروع شود. چون همانطور که می دانید محصولات پیش ساخته از قبل حاوی بتن، ارماتور، میلگرد و اتصالات مورد نیاز هستند و بنابراین استفاده از آن ها، نیاز به خرید و تهیه این مواد را از بین می برد. در واقع کلیه عملیات ریخته ‌گری در خارج از محل انجام می شود و نیاز های ریخته‌گری در محل، مانند فرم‌ های مقوایی را از معادله حذف می‌ کند. این فرآیند ساخت و ساز را برای کاهش دردسر و افزایش کارایی ساده تر می کند.

• یکنواختی قطعات

از آنجایی که اجزای بتنی در یک کارخانه و با استفاده از یک قالب‌ یکسان، قالب بندی می شوند، کاملا یکنواخت و شبیه هم هستند.

• کیفیت بالا

محصولات بتن پیش ساخته قبل از انتقال به محل اجرای کار پروژه، تحت نظارت قرار دارند و به لحاظ کیفیت بررسی می شوند. فرآیند پخت را می توان برای اطمینان از عدم ایجاد تغییر شکل مشاهده کرد. از آنجایی که این فرم از بتن در یک محیط کنترل شده ریخته می شود، این محصولات می توانند دوام و ماندگاری بیشتری نسبت به سایر انواع بتن داشته باشند. بتن پیش ساخته اغلب قوی تر از بتن ریخته گری در محل عمل می کند. نه تنها محصولات بتنی پیش ساخته از قبل با میلگرد فولادی تقویت شده اند، بلکه فرآیند پخت کنترل شده تضمین می کند که بتن در شرایط ایده آل برای حداکثر استحکام به درستی عمل خواهد کرد. بتن پیش ساخته نیز می تواند قبل از تحویل به محل کار نهایی، تست تنش شود.

• کنترل کیفی دقیق تر

یکی دیگر از مزایای بتن پیش ساخته رعایت استاندارد ها به کنترل کیفی دقیق است. از آنجایی که قالب‌ های بتنی پیش‌ ساخته خارج از محل ایجاد می‌ شوند، تمام محصولات قبل از حمل و نقل از نظر عیوب بررسی می‌ شوند. فرآیند کنترل شده همچنین نیازهای مربوط به اندازه گیری دما و رطوبت را با ابزار های غیر دقیق حذف می کند.

• صرفه جویی در وقت

استفاده از بتن پیش ساخته می تواند با کاهش زمان صرف شده برای یک پروژه و با هزینه کمتر نسبت به بسیاری از مصالح ساختمانی دیگر، مفید واقع شود. اجزای بتن پیش ساخته پس از تحویل، آماده استفاده فوری هستند در حالی که بتن ریخته گری شده در محل آماده نیست. این امر زمان غیر ضروری مورد نیاز برای نصب قالب های مقوایی، خم شدن و قرار دادن میلگرد، ریختن و ارتعاش بتن و سپس منتظر ماندن برای گیرش بتن را حذف می کند. حذف این مراحل باعث صرفه جویی در زمان با ارزش از نظر مدت زمان پروژه و هزینه کار مورد نیاز می شود.

مدیریت نیروی کار نیز هنگام کار با سازه های پیش ساخته بسیار کاهش می یابد. غالباً روش ریخته گری در محل نیاز به چندین معامله و بازرس دارد که در طول فرآیند مدیریت شوند. این به معنای جهت گیری های ایمنی بیشتر، آموزش، نظارت و مدیریت منابع انسانی است که با استفاده از قطعات بتنی پیش ساخته نیاز به آن ها بی معنی است.

• مقرون به صرفه برای پروژه های بزرگ

در مقایسه با روش ریخته گری در محل، هزینه مربوط به قطعات پیش ساخته بتنی با افزایش مقیاس پروژه کاهش می یابد. پروژه های اجرایی در مقیاس بزرگ که به اجزای بتنی قابل تکرار نیاز دارند، مانند نصب روشنایی های کنار جاده، کاندیدای عالی برای انجام این کار، محصولات بتنی پیش ساخته هستند، زیرا زمان راه اندازی و نصب مورد نیاز برای بتن ریزی در محل، هزینه پروژه را به طرز چشمگیری افزایش می دهد. اما بتن پیش ساخته صرفه جویی در مقیاس است که آن را برای مشاغل و پیمانکاران پروژه های ساختمانی در مقیاس بزرگ ایده آل می کند.

یکی دیگر از مزیت های اصلی قطعات بتنی پیش ساخته، کاهش تاخیرات ناشی از شرایط بد آب و هوایی است. بیشتر تأسیسات پیش ساخته در داخل کارخانه هستند و حتی در شرایط بد آب و هوایی که معمولاً یک پروژه را تعطیل می کنند، کارخانه ها به تولید محصول ادامه می دهند. همچنین فرآیند نصب قطعات بتنی پیش ساخته فقط چند ساعت طول می کشد. در حالی که روش ریخته گری در محل هفته ها یا ماه ها طول می کشد. به ویژه در مناطقی که بارندگی های مکرر وجود دارد، استفاده از قطعات پیش ساخته بتنی می تواند مدت زمان پروژه را ماه ها کاهش دهد و زمان باز بودن حفاری را به حداقل برساند. این به معنای پمپاژ کمتر آب، تخلیه کمتر و زمان کوتاه تر برای اجاره تجهیزات ایمنی مرتبط با حفاری های باز است.

معایب بتن پیش ساخته

اگرچه دلایل بسیار زیادی برای استفاده از قطعات پیش ساخته بتنی وجود دارد، اما در هنگام کار با این مصالح ساختمانی، مشکلاتی نیز وجود دارد. برخی از معایب بتن پیش ساخته عبارتند از:

• حمل و نقل

انتقال بتن پیش ساخته به محل اجرای پروژه می تواند پیچیده و مشکل باشد. وزن بتن می تواند به بسیاری از انواع کامیون ها آسیب برساند و ذخیره سازی قطعات آن هم به گونه ای که قطعات بتنی آسیب نبینند مهم است. بنابراین در مبحث مزایا و معایب قطعات پیش ساخته بتنی نیاز به اتخاذ روش های حمل و نقل ویژه مانند کامیون های بزرگ یا تریلرها است.

• نصب و راه اندازی

در بیشتر موارد، جرثقیل های متحرک برای نصب قطعات بزرگ بتن پیش ساخته مورد نیاز است. هنگام برنامه ریزی برای پروژه ای که از این قطعات پیش ساخته بتنی در آن استفاده می‌شود، باید مواردی مانند اجاره جرثقیل را نیز در نظر بگیرید.

• ایجاد تغییرات احتمالی با پیچیدگی همراه است؛

اگر یک قطعه پیش ساخته بتنی با محل قرارگیری آن هم اندازه نباشد، اصلاح آن بسیار دشوار است. در بسیاری از موارد، اگر قطعه بتنی پیش ساخته مناسب نباشد، باید از نو آن را ساخت و قالب گیری کرد. سپس به محل پروژه انتقال داد و در چنین حالتی کل اجرای پروژه بخاطر عدم وجود یک قطعه به تعویق می افتد.

مقایسه روش های استفاده از قطعات بتنی پیش ساخته با ریخته گری در محل

در بخش قبلی راجع به مزایا و معایب قطعات پیش ساخته بتنی صحبت کردیم. اما در این بخش قصد داریم تا به مقایسه دو روش پرکاربرد استفاده از قطعات بتنی پیش ساخته با ریخته گری در محل اجرای پروژه بپردازیم. پس در ادامه این بخش همراه ما باشید.

همانطور که در بخش قبلی (مزایا و معایب قطعات پیش ساخته بتنی) ذکر کردیم، قطعات پیش ساخته بتنی به دلیل کارایی، استحکام و دوام بالا، محبوبیت درخوری در طی این سال ها به دست آورده اند؛ به طوری که اغلب پیمانکاران پروژه و مهندسین عمران به استفاده از بتن پیش ساخته روی می آورند. ما در این بخش از مقاله درباره تفاوت ‌های موجود میان این دو روش صحبت خواهیم کرد و مثال ‌هایی را برای مواردی که بتن پیش ساخته عملکرد بهتر و سودمندتری ارائه می دهد، ارائه خواهیم کرد.

1. توضیح روش استفاده از قطعات بتنی پیش ساخته

محصولات پیش ساخته بتنی محصولاتی هستند که خارج از محل اجرای پروژه تولید شده و سپس برای بهره برداری،  به مقصد پروژه منتقل می شوند. محصولات بتنی پیش ساخته، مانند با ریختن مخلوط سیمان در قالبی که می تواند حاوی مش سیم، میلگرد یا حتی کابل پیش تنیده باشد، ایجاد شود. سپس قالب پر شده در یک محیط کنترل شده پخت می شود تا از کنترل بیشتر بر کیفیت مواد اطمینان حاصل شود.

از آنجایی که کل پروسه ساخت در خارج از محل اتفاق می افتد، محصول تحویل شده بلافاصله آماده استفاده است که می تواند در زمان حیاتی پروژه های ساختمانی صرفه جویی کند. از آنجایی که ابعاد بتن پیش ساخته قابل تنظیم است، انتخاب ایده آلی برای کاربردهای مختلف است، از جمله:

• پایه چراغ های راهنمایی رانندگی و تابلوها
• ستون ها
• سازه های پارکینگی
• کولورت ها
• دیوارهای نگهدارنده
• ساخت و ساز ساختمان های مسکونی، تجاری و اداری

2. توضیح روش استفاده از ریخته گری در محل

روش بتن ریزی در محل که با ‌عناوینی همچون ریخته گری در محل و ریخته گری درجا نیز شناخته می ‌شود، در مکان اجرای پروژه ریخته و عمل‌آوری می ‌شود.

برای کاربردهای خاص، این نوع ریخته گری می تواند ایده آل باشد. به عنوان مثال، برای اجرای برخی از فونداسیون ها و سایر اجزای بتنی بسیار بزرگ، حمل و نقل قطعات بتنی پیش ساخته بین کارخانه و محل اجرای پروژه دشوار است و روش ریخته گری درجا امکان پذیرتر است. ریخته گری در محل نیز معمولا برای پروژه های کوچک استفاده می شود. چرا که استفاده از قطعات بتنی پیش ساخته برای پروژه هایی با مقیاس کوچک، هزینه بیشتری دارد و هزینه حمل و نقل سرشکن نمی شود. در چنین مواردی، روش ریخته گری در محل ترجیح داده می شود. اما به طور کلی، بتن پیش ساخته بهترین انتخاب برای پی های ساختمانی با یکپارچگی سازه و ابعادی است که مطابق با مشخصات دقیق شما ساخته شده است.

نتیجه گیری

روش های ساخت و ساز با استفاده از بتن پیش ساخته و بتن ریخته گری در محل، هر دو نقش مهمی در ساخت و ساز دارند و هر دو مزایا و معایب خود را دارند. پیمانکار و مهندس عمران باید همیشه نیازهای خود را ارزیابی کند تا مشخص کند کدام گزینه به بهترین وجه برای پروژه او مناسب است. در صورت داشتن هر گونه سوال راجع به مزایا و معایب قطعات پیش ساخته بتنی و ثبت سفارش، با شماره تلفن های درج شده در سایت تماس بگیرید.